Dyskusje w ramach trzydniowego seminarium poświęcone zostaną sposobom badania przekładu literackiego jako nurtu historii literatury, kultury i społeczeństwa. Historia przekładu – nie tylko literatury – jest od pewnego czasu przedmiotem żywego zainteresowania przekładoznawców, a badania prowadzone w tym obszarze przynoszą wiele odkryć, nierzadko redefiniując rozumienie kultury literackiej, ale też pozwalając lepiej zrozumieć procesy historyczne. Postawione przez Christophera Rundle’a pytanie o to, czy badanie historii przekładu sytuuje nas bardziej po stronie przekładoznawstwa czy raczej po stronie historii, skłania do refleksji nad metodami i spodziewanymi rezultatami tych ze swojej natury interdyscyplinarnych poszukiwań. W trakcie seminarium zapoznamy się z kluczowymi nowoczesnymi ujęciami metodologii badań historyczno-przekładowych oraz wypróbujemy ich skuteczność i przydatność na przykładach z XX-wiecznych dziejów tłumaczenia literatury na język polski, które przeanalizujemy w wielorakich kontekstach, np. dynamiki pola literackiego, historii wydawniczej czy tła społeczno-politycznego.
Lista lektur wstępnych – proszę potraktować je jako wyjściowy i ogólny ogląd pola badawczego:
Hermans, T. (2022) Translation and History. A Textbook. New York, London: Routledge.
Pym, A. (1998) Method in Translation History. Manchester: St Jerome.
Pym, A. (2009) ‘Humanizing Translation History’, Hermes – Journal of Language and Communication Studies, (42), pp. 23–45.
Rundle, C. (2012) ‘Translation as an Approach to History’, Translation Studies, 5(2), pp. 232–48.
Rundle, C. (2014) ‘Theories and methodologies of translation history: the value of an interdisciplinary approach’, The Translator, 20(1), pp. 2–8.
Rundle, C. (ed.) (2022) The Routledge Handbook of Translation History. London - New York: Routledge.
Sadkowski, W. (2002) Odpowiednie dać słowu słowo. Zarys dziejów przekładu literackiego w Polsce. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Dr hab. Magda Heydel, prof. UJ – pracuje w Centrum Badań Przekładoznawczych na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kieruje grantem NCN „Stulecie przekładu. Tłumacze i ich twórczość w literaturze polskiej po 1918 roku”. Jest redaktor naczelną pisma „Przekładaniec. A Journal of Translation Studies”. Opublikowała m.in. monografie Obecność T.S. Eliota w literaturze polskiej (2002) i Gorliwość tłumacza. Przekład poetycki w twórczości Czesława Miłosza (2013) oraz, wraz z Piotrem Bukowskim, antologie Współczesne teorie przekładu (2009), Polska myśl przekładoznawcza (2013) oraz Polish Translation Studies in Action (2019). Ostatnio pod jej redakcją (wraz z Zofią Ziemann) ukazała się książka Retracing the History of Literary Translation in Poland. People-Poetics-Politics (Routledge 2022). Jest stypendystką Fundacji na rzecz Nauki Polskiej oraz Fundacji Fulbrighta.
Kuratorka festiwalu „Odnalezione w tłumaczeniu”. Jest tłumaczką literatury języka angielskiego, m.in. Angeli Carter, Josepha Conrada, T.S. Eliota, Seamusa Heaneya, Katherine Mansfield, Alice Oswald i Virginii Woolf. Laureatka nagrody „Literatury na Świecie” oraz nagrody tłumaczeniowej „Europejski Poeta Wolności” (2020) i nagrody literackiej Gdynia (2021).